Wydając po wieloletniej przerwie drugi tom „Prac i materiałów historycznych Archiwum Archidiecezjalnego w Łodzi i Muzeum Archidiecezji Łódzkiej” w 2005 roku, zapowiadałem zamiar wydania tomów następnych. Autorzy, redaktorzy i wydawca spełnili tę zapowiedź już po roku.
Wiodącym tematem trzeciego tomu stały się wydarzenia sprzed sześćdziesięciu pięciu lat, gdy na przyłączonych do „tysiącletniej” Rzeszy terenach polskich, z których Niemcy utworzyli tzw. Reichsgau Wartheland, aresztowano polskich księży w październiku 1941 roku. Tego losu doświadczyli też księża z diecezji łódzkiej, którzy po okresie przebywania w niemieckim obozie przejściowym w Konstantynowie Łódzkim zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Dachau, skąd tyko niewielu z nich powróciło. Inne artykuły prezentują historię oraz bieżącą działalność Archiwum Archidiecezjalnego i Muzeum Archidiecezji Łódzkiej, a także zasób rękopisów (głównie pergaminów) MAŁ. Zaprezentowano też wzorowy sposób opieki nad zabytkami sakralnymi na przykładzie jednego z kościołów łódzkich.
Wydanie tego tomu stało się możliwe dzięki życzliwości arcybiskupa dr. Władysława Ziółka, metropolity łódzkiego, który zapewnił środki finansowe na ten cel. Bernard Cichosz